Kujdesi për të moshuarit kërkon më shumë se njohuri mjekësore — ai kërkon empati, vijueshmëri, dhe mbështetje të mirëorganizuar. Dr. Ariana Hylviu, prej nëntë vitesh mjeke familjeje dhe Drejtore e Qendrës Socio-Shëndetësore Golem, Kavajë, që ofron shërbime për rreth 13,500 banorë, ndan përvojën e saj mbi sfidat kryesore në kujdesin për të moshuarit, ndikimin e trajnimeve profesionale dhe rëndësinë e punës në grup për një kujdes dinjitoz dhe të plotë.
Sfidat e përditshme në kujdesin ndaj të moshuarve
“Shumë nga të moshuarit tanë jetojnë vetëm, pa mbështetje të mjaftueshme sociale apo psikologjike.”
Dr. Ariana Hylviu: Sfidat kryesore lidhen me faktin se të moshuarit vuajnë jo vetëm nga sëmundje të shumta kronike, por edhe nga rënie e aftësisë për të kryer veprimtari të përditshme. Kjo përkeqësohet nga rrethanat sociale — shumë prej tyre jetojnë vetëm dhe pa mbështetje të mjaftueshme emocionale, ndonëse kanë nevojë për rehabilitim e kujdes të vazhdueshëm.
Në këto kushte, përballemi me nevoja dhe pritshmëri që shpesh tejkalojnë kapacitetet e qendrës dhe nuk varen plotësisht nga ne.
Trajnimet që transformojnë kujdesin
“Kujdesi ynë është bërë më gjithëpërfshirës, më i personalizuar dhe më efektiv.”
Dr. Ariana Hylviu: Trajnimi për zbatimin e Manualit të Kujdesit për të Moshuarit në Qendrat e Kujdesit Shëndetësor Parësor, si dhe pjesëmarrja në Grupin e Kolegëve, ka përmirësuar ndjeshëm aftësitë tona profesionale. Ne kemi mësuar të identifikojmë herët defiçitet funksionale, fizike dhe mendore, dhe të analizojmë shkaqet e tyre për të zgjedhur ndërhyrjen më të përshtatshme për çdo individ.
Njësoj e rëndësishme ka qenë edhe përqendrimi te masat parandaluese për ngadalësimin e përkeqësimit, si dhe mbështetja psiko-sociale për pacientët dhe familjarët e tyre — duke e bërë qasjen tonë më gjithëpërfshirëse dhe njerëzore.
Mjetet praktike që sjellin ndryshim
Dr. Ariana Hylviu: Mjetet për vlerësimin gjithëpërfshirës geriatrik dhe për menaxhimin e sindromave të zakonshme geriatrike kanë rezultuar shumë të dobishme në praktikën e përditshme — si në qendër, ashtu edhe gjatë vizitave në shtëpi. Ndër to:
- Vlerësimi i rrezikut për fraktura dhe formula OST për osteoporozën;
- Depistimi për depresion dhe çrregullime mendore;
- Vlerësimi i polifarmacisë për të shmangur ndërveprimet e dëmshme të barnave;
- Testet e funksioneve ditore (ADL/IADL) për matjen e pavarësisë;
- Vlerësimi i rrezikut për rrëzime dhe aksidente në shtëpi për të ofruar këshilla të personalizuara.
Përdorimi i rregullt i këtyre mjeteve u mundëson profesionistëve të marrin vendime të informuara dhe të bazuara në të dhëna, duke garantuar kujdes më proaktiv dhe efektiv.
Sfidat praktike në zbatim
“Menaxhimi i polifarmacisë mbetet një nga sfidat tona më të mëdha.”
Dr. Ariana Hylviu: Megjithë vlefshmërinë e tyre, këto mjete kërkojnë kohë dhe punë në ekip. Menaxhimi i sigurt i shumë barnave është i ndërlikuar, dhe parandalimi i rënieve apo frakturave shpesh kërkon qasje të koordinuar ndërdisiplinore.
Zbulimi i hershëm i depresionit dhe demencës është një tjetër sfidë, si për shkak të kohës së kufizuar të konsultave, ashtu edhe për shkak të ngurrimit të disa pacientëve për të ndarë simptomat e tyre.
Përballja me këto sfida është thelbësore për përmirësimin e cilësisë së jetës së të moshuarve tanë.
Roli i Manualit të Edukimit Shëndetësor
“Manuali na ndihmon të strukturojmë bisedat me të moshuarit dhe familjet e tyre.”
Dr. Ariana Hylviu: Manuali i Edukimit Shëndetësor për të Moshuarit është bërë tashmë një burim kryesor në praktikën tonë të përditshme, si gjatë konsultave ashtu edhe gjatë vizitave në shtëpi. Ai udhëzon diskutimet mbi:
- Ushqyerjen e shëndetshme dhe aktivitetin e lehtë fizik;
- Sigurinë në shtëpi dhe parandalimin e rënieve;
- Shëndetin mendor dhe mirëqenien sociale.
Është shndërruar në një mjet praktik që ndihmon si stafin ashtu edhe pacientët të komunikojnë më qartë, duke siguruar që këshillat të jenë të strukturuara, praktike dhe të kuptueshme.
Forcimi i rolit të infermierëve dhe punës në grup
“Kujdesi për të moshuarit kërkon një ekip të tërë — jo vetëm një profesionist.”
Dr. Ariana Hylviu: Trajnimet dhe takimet e Grupit të Kolegëve kanë forcuar ndjeshëm rolin e infermierëve. Ata tashmë identifikojnë më herët ndryshimet funksionale dhe kognitive, i raportojnë menjëherë te mjekët e familjes dhe kontribuojnë aktivisht në hartimin e planeve të kujdesit.
Infermierët luajnë gjithashtu rol të rëndësishëm në edukimin dhe mbështetjen e familjarëve, duke ofruar udhëzime të qarta dhe ndjekur përparimin e pacientit. Qasja e tyre është bërë më parandaluese, duke promovuar ushqyerjen e shëndetshme, aktivitetin fizik, sigurinë me barnat dhe parandalimin e rënieve.
Kështu, kujdesi për të moshuarit është bërë më proaktiv, më i koordinuar dhe më i përqendruar te pacienti dhe familja e tij.
Prioritetet për trajnimet e ardhshme
Dr. Ariana Hylviu: Trajnimet e ardhshme duhet të përqendrohen më shumë në shëndetin mendor, veçanërisht në identifikimin e hershëm të çrregullimeve dhe mbështetjen psiko-sociale për pacientët dhe familjarët e tyre.
Po ashtu, është e rëndësishme të përfshihen tema mbi sëmundjet më të shpeshta pediatrike, për të forcuar edukimin shëndetësor në komunitet, si dhe screening-un e hershëm për kancer, për të nxitur kontrolle të rregullta dhe referime te specialistët.
Nevoja për bashkëpunim më të fortë me shërbimin social
“Për të ofruar kujdes vërtet gjithëpërfshirës, duhet të forcojmë bashkëpunimin me shërbimet sociale.”
Dr. Ariana Hylviu: Përveç përdorimit të mjeteve klinike që ndihmojnë diagnozën, ndjekjen më efektive dhe këshillimin e të moshuarve dhe familjarëve të tyre, bashkëpunimi më i ngushtë me shërbimet sociale do të ndihmonte menaxhimin më efektiv të rasteve të ndërlikuara socio-ekonomike.
Një mbështetje e tillë e përbashkët do ta bënte më të lehtë zbatimin në praktikë të trajnimeve dhe do t’u siguronte të moshuarve kujdes të vazhdueshëm dhe të integruar, ashtu siç e meritojnë.